Stichting Oosterkerk

Biografie

Scordatura speelt klassiekers uit de microtonale en spectrale traditie en daarnaast nieuw werk van hedendaagse componisten, speciaal voor het ensemble geschreven. Het ensemble begon in 2006 als Trio Scordatura, met de oprichter en musicoloog Bob Gilmore als drijvende kracht en keyboardspeler. Na zijn dood in 2015 zetten zangeres Alfrun Schmid en altvioliste Elisabeth Smalt het ensemble voort, nu onder de naam Scordatura. Scordatura speelt muziek in ongebruikelijke stemmingen. Het keyboard is met zijn microtonale mogelijkheden en variatie in klank onmisbaar in het ensemble, en wordt nu bespeeld door Reinier van Houdt. Bovendien werd de basisbezetting uitgebreid met Lucas van Heldingen op de basklarinet. Als het repertoire erom vraagt worden ook andere instrumentalisten ingezet. Scordatura is ontstaan uit een project rond liederen van de Amerikaanse componist Harry Partch voor “intoning voice, Adapted Viola and Chromelodeon” in een extreme stemming van meer dan 40 ongelijke afstanden in het oktaaf. In nauw overleg met de Harry Partch Foundation liet het ensemble inmiddels twee exacte kopieën van Partch-instrumenten maken: de Adapted Viola en de Kithara I. De muziek van Partch blijft een belangrijk onderdeel van het repertoire van het ensemble.

Scordatura bouwde intieme werkrelaties op met een aantal toonaangevende hedendaagse componisten, waaronder Phill Niblock, François-Bernard Mâche, Christopher Fox, en de onlangs gestorven Horatiu Radulescu. Het ensemble trad inmiddels op in het Sonorities Festival in Belfast, Musica Sacra in Maastricht, Ergodos Festival in Dublin, Roulette in New York, Transit Festival in Leuven, Dag in de Branding in Den Haag, LA Microfest in Californië, City University London, BEAM Festival, Late at Tate, UK Microfest in Londen, Orpheus instituut in Gent, ON Neue Musik in Keulen, en diverse andere festivals.  Scordatura bracht de ‘video opera’ Father’s Suit and Watch, speciaal voor hen geschreven in opdracht van de Canada Council door Marc Sabat en Lorenzo Pompa, in het KlankKleurFestival 2009 in première. Anton Lukoszevieze schreef voor Scordatura zijn ‘nopera’ Skrydis, in première gebracht in November Music in Den Bosch. Verder gaf het trio uitvoeringen met de Amerikaanse componist en filmmaker Phill Niblock, o.a. in samenwerking met bekende hedendaagse ensembles als het Crash Ensemble, Ensemble Klang en Nelly Boyd. In November 2015 waren ze te gast in het Muziekgebouw aan ‘t IJ met een programma rond de 16de eeuwse microtonalist Nicola Vicentino. Scordatura’s eerste cd, met werk van 7 jonge Ierse componisten, kwam uit op Ergodos Records in 2010. Een cd in samenwerking met de New Yorkse underground pionier Al Margolis/If, Bwana kwam uit op het New Yorkse label Pogus, genaamd ‘E and sometimes Why’. Een cd met werk van Christopher Fox ‘Natural Science’ kwam uit bij Métier/Divine Art. Uitvoeringen van Scordatura verschenen  ook op Phill Niblock ‘Brazil 84′ (DVD, Mode records New York), Scott McLaughlin’s ‘There are neither holes nor parts’ (Ergodos) en Peter Adriaansz’s ‘Enclosures’, (Ergodos juni 2016). Scordatura was op de BBC Radio ‘Hear en Now’ te horen met muziek van Partch en Vivier.  Momenteel  ontwikkelt het ensemble het vroege kamermuziekwerk van Harry Partch, door het bouwen van zijn instrumenten. Het eerste deel van dit project genaamd  ‘Rose Petal Jam’  met  15 concerten in binnen-en buitenland (2017/18) trok veel aandacht van pers en publiek. In mei 2018 kwam de cd Harmonium uit op New World Records, met werken van James Tenney. Deze werd op de blog van ‘The New Yorker’ muziekcriticus Alex Ross vermeld als ‘release of interest’.

PERS:  

Spectrale muziek en stemmingsgerelateerde onderwerpen domineerden de eerste twee concerten [van het TRANSIT Festival 2008] met een uitzonderlijk stimulerende uitvoering van het Amsterdamse trio Scordatura. Peter Reynolds, Tempo

 

Mijn beperkte vocabulaire en gebrek aan inzicht in wat alternatieve stemmingen en microtonen nu precies betekenen in de praktijk maakt dat ik niet veel inhoudelijks over het concert van trio Scordatura kan zeggen. Wat ik wel weet is dat ze voor mij de ontdekking van het festival waren. Ze speelden muziek die je krijgt als de avant-garde het bij het rechte eind heeft. Wat ze speelden leek op niets anders wat ik ooit gehoord heb, maar het klonk steeds als muziek, hoe vreemd het ook was.    “inuit panda scarlet carwash” blog

 

Een aantal van de meest overtuigende muziekstukken van deze concerten werden gespeeld door Scordatura, met zijn gepolijst, overtuigend spel.  Martin Adams, Irish Times)

 

Een ander hoogtepunt deze maand was het 57 ste Karnatic Lab concert. Vier verschillende groepen speelden op dit gevarieerde concert, en die waar ik onmiddelijk voor viel was het trio Scordatura. Hun excentrieke podiumverschijning kan het beste worden beschreven als charmant en relaxed.  Elk stuk vloeide als vanzelf in het volgende als een briljant en ongebruikelijk voorbeeld van muzikale synergie. Het upbeat gedeelte van dit onconventionele trio was een heerlijk einde van de show. Guy Livingston, Paris Transatlantic

 

Hoogtepunt van de avond was de sublieme uitvoering van ‘Enclosures’ door Scordatura, een werk [van Peter Adriaansz] uit 2008 voor keyboard, stem en altviool. Zinderende muziek vol bezwerende klankzwevingen, rondtollende drones en microtonale verschuivingen, geaccentueerd door altvioliste Elisabeth Smalt en stemacrobate Alfrun Schmid. Onaardse muziek die de tijd even laat stollen. De oorspronkelijke keyboard-partij van ensemble-oprichter Bob Gilmore wordt nu kundig ingevuld door Reinier van Houdt. Musicoloog en muziekliefhebber Bob Gilmore (overleden in 2015) blijkt een grote inspiratiebron voor Adriaansz, en heeft hem in vroeg stadium op een aantal invloedrijke componisten (zoals Peter Garland) gewezen. Adriaansz’ cd ‘Enclosures’ is dan ook vanzelfsprekend opgedragen aan zijn vriend Bob Gilmore. Mark van der Voort, Concertzender Crosslinks 

 

CD Enclosures (ERGODOS 2016) De authentieke schoonheid is weldadig om mee te maken. bekroond met 5 sterren door Biëlla Luttmer, Volkskrant

Elisabeth Smalt (adapted viola, altviool, diamond marimba) is als  altvioliste verbonden aan de kamermuziek ensembles Oxalys, Prisma Strijktrio en Eruditio Musica. Van 2005 tot 2011 was zij artistiek leider van het KlankKleurFestival. Als specialist in hedendaagse muziek gaf zij nederlandse- en wereldpremières van solo altvioolwerken van o.a. Kevin Volans, Horatiu Radulescu, James Tenney, Lou Harrison, Christian Wolff, Frank Denyer, Ig Henneman, Phill Niblock, Rozalie Hirs, Patrick Ozzard-Low  en Yannis Kyriakides, deels voor haar gecomponeerd.  Om het werk van Harry Partch te kunnen uitvoeren liet zij in 2002 een kopie van de Adapted Viola bouwen. CD-opnames van haar solo- en kamermuziekactiviteiten verschenen bij o.a. Mode Records, Tzadik en New World Records. Sinds 2015 leidt zij samen met Alfrun Schmid het  Scordatura Ensemble.  www.elisabethsmalt.nl

Alfrun Schmid (stem en Diamond Marimba) studeerde zang en koordirectie in München en Amsterdam bij onder andere Cora Canne-Meijer. Ze heeft altijd een grote interesse gehad voor Oude Muziek en diverse masterclasses voor uitvoeringspraktijk gevolgd. Ook heeft Schmid zich als zangeres gespecialiseerd in hedendaags repertoire met een bijzondere interesse voor afwijkende stemmingen. Daarnaast speelt ze weleens een rolletje in een opera en zingt met kamerkoor PA’dam alles van de Goldbergvariaties tot Heavy Metal. Schmid is zeer actief als dirigente van een aantal kamerkoren en propageert ook op dit terrein – met amateurs – haar interesse voor intonatiegerelateerde kwesties.

Reinier van Houdt (chromelodeon/keyboard) studeerde piano aan de Liszt-Akademie in Budapest en  Den Haag. Hij ontwikkelde een fascinatie voor zaken die niet in een partituur te vangen zijn: kleur, timing, ruimte, geheugen, lichamelijkheid, ruis, omgeving – punten voorbij interpretatie en improvisatie. Hij gaf premières van werk van o.a. Robert Ashley, Charlemagne Palestine, Michael Pisaro, Yannis Kyriakides, Walter Marchetti, en werkte met componisten als John Cage, Luc Ferrari, Alvin Lucier, Olivier Messiaen en Christian Marclay, en als lid van Current 93 met Nick Cave, John Zorn en Antony Hegarty. Ook is hij één van de drijvende krachten achter experimenteel muziek-kollektief MAE/MAZE. Hij hield zich intensief bezig met ‘just intonation’ vanuit een correspondentie met Tony Conrad, met La Monte Young grondlegger van Theatre Of Eternal Music. www.reiniervanhoudt.nl

Samuel Vriezen (kithara I) is componist, pianist en dichter heeft zich ontpopt als de ideale bespeler van het in opdracht van Scordatura gebouwde instrument, de Kithara I. Ook als componist en keyboardspeler heft hij met Scordatura samengewerkt. De komplexe, harpachtige kithara heeft hij in maandenlange studie leren bespelen. Deze ervaring beschrijft hij als volgt: “je bent een beginnende harpspeler en dan bespeel je een harp ondersteboven waarvan de snaren helemaal willekeurig zijn gespannen”. Uiteindelijk heeft hij de kithara met succes in première gebracht op het Bobfest, een driedaags festival in maart 2016 in Londen. In 2008 verscheen zijn dichtbundel 4 Zinnen, in 2016 verschijnt zijn essaybundel Netwerk in eclips, beide bij De Wereldbibliotheek. Hij schreef in opdracht van het FPK en Scordatura een lied op tekst van Peter Gizzi dat o.a. op Poetry International werd uitgevoerd. Hij maakte een CD met werk van hemzelf en Tom Johnson.

Lucia Mense (fluiten) is een blokfluit- en traversospeler, met als specialisme oude muziek en hedendaagse muziek. Zij streeft naar het verkennen van de grenzen van haar instrumenten. Als soliste en  kamermuziekspeler concerteerde Mense op tal van Nieuwe Muziek festivals door de hele wereld. CD’s verschenen o.a. bij Harmonia Mundi, Ars Musici en Touch Records London, evenals portret-CD’s van Clarence Barlow en Phill Niblock en de Sequenza composities van Luciano Berio door Mode Records/New York. Als gastdocente voor Nieuwe Muziek werd ze uitgenodigd door Brunel University London, UC Santa Barbara en CalArts/L.A. In 2013 vond er al een samenwerking plaats tussen Scordatura en Mense met Skrydis van Anton Lukoszevieze voor November Music. In ons programma zal ze onder andere de double flagolet bespelen. www.luciamense.de

Chris Rainier (zang en Adapted Guitars I, II en III) is multi-instrumentalist, componist en improvisator geboren in Zuid-Afrika. Hij studeert aan de universiteit van Huddersfield voor zijn doctoraal met Partch als onderwerp. Al meer dan 15 jaar houdt Rainier zich intensief bezig met het verkennen en uitbreiden van de mogelijkheden van de lap steel guitar, niet in de gebruikelijke historische context maar met nieuwe composities. Hij maakte concertreizen als solist met eigen werk en improvisaties langs festivals, kunstgaleries en unieke locaties in Europa, Australië, de VS en Japan. Rainiers bijzondere interesse gaat uit naar de muziek van Harry Partch. Als muzikant maar ook als muziekhistoricus gaf  hij overal ter wereld lezingen en concerten over Partch. Rainier bespeelt replica’s van originele Partch-gitaren, tot stand gekomen door jarenlang onderzoek. www.chrisrainier.net

Lucas van Helsdingen (basclarinet)studeerde saxofoon en basclarinet aan het Sweelinck Conservatorium te Amsterdam en maakte zich de (vroege) barokhobo eigen, evenals de chalumeau, een voorloper van de moderne clarinet. De hobo poogt hij te spelen zoals vroeger: met een andere intonatie, soms andere grepen, veel onderzoek en vooral heel andere rieten dan tegenwoordig. Hij speelt op deze instrumenten vele soorten muziek, van heel oude tot heel nieuwe muziek, volksmuziek, improvisaties en theatermuziek.. De hobo’s die hij bespeelt bouwt hij zelf, zo getrouw mogelijke kopieën van instrumenten uit die tijd. Hij woont op een oud vrachtschip in het centrum van Amsterdam en vervaardigt zijn instrumenten op een draaibank die tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft gediend op een schip van de Amerikaanse vloot.